الگوهای تفسیری قرآن به قرآن علامه طباطبایی؛ مطالعه موردی سوره حمد
نویسندگان
چکیده مقاله:
از مهمترین مباحث در حوزه قرآنپژوهی، روششناسی تفسیر است. از عوامل نیل به این مهم، ارزیابی عملکرد مفسر برای شناخت ضابطههای وی در فرآیند تفسیر است. بدین منظور، شیوه قرآن به قرآن علامه طباطبایی در سوره حمد بهعنوان مطالعه موردی بررسی میگردد. عملکرد ایشان در این سوره را میتوان به شقوق مختلف تقسیم کرده و الگوهای مختلفی از آن استخراج نمود. این الگوها دارای فراز و فرود و نیز همسانیها و افت ناهمسانیها راقاتی همراه با ضعف و قوتهایی هستند. برخی نواقص کمتری داشته بهعنوان بهترین مدل مطرح میشوند، ولی برخی کمترین نمره را کسب میکنند. میتوان با درنظر گرفتن همسانیها، یک مدل تقریباً یکدستی ارائه داد. در مواردی بهکارگیری آیات قرآن به اوج خود رسیده و در مواضعی کمترین استفاده را داشته است. در مواردی نیز بهطور کل از این رویکرد فاصله گرفته است. از بررسی موارد تفسیر شده، ملاک انتخاب آیات برای تفسیر و میزان بهرهگیری از آنها، نسبت مکانی آیات مورد استفاده در تفسیر و کمیت آیات مورد استفاده، نکات مهمی بهدست میآید. بهنظر میرسد اگرچه با این شیوه در تفسیر برخی آیات موفق بوده، اما در مواردی، چندان خود را نشان نمیدهد. عنایت به آیات دیگر در پرداخت به برخی مفردات، مسائل اعتقادی، ترجیح قرائتی بر قرائت دیگر و ...، از جمله نمودهای این تفسیر در سوره حمد است.
منابع مشابه
قرآن، حقیقتی ذو مراتب در دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی
در جهانبینی ارائه شده از سوی قرآن کریم هستی، حقیقتی ذو مراتب و در طول و غیرمنفک از یکدیگر است؛ بدینصورت که مراتب نازله آن، رقیقه و تمثلیافته مراتب بالاتر هستند؛ این مراتب مربوط به نشئه غیب بوده، ثابت و زوالناپذیرند و رابطه بین آنها رابطهای طولی و اطلاق و تقییدی است و تنزل از مرتبه عالی به مرتبه پایین به نحو تجلی است. قرآن کریم بهعنوان تجلی و ظهور علم خدای سبحان نیز چنین هویتی دارد؛ قرآن د...
متن کاملتحلیلی بر دیدگاه تفسیری قرآن به قرآن علّامه طباطبایی (ره)
روش تفسیر قرآن به قرآن یکی از کارآمدترین روشهای تفسیری است که سابقه ای به قدمت عصر نزول قرآن کریم دارد. حال، مسألة مهمّی که با آن مواجه هستیم این است که آیا قرآن کریم بدون لحاظ روایات معصومان (ع) به تنهایی و با تکیه به خود، قابل فهم است و اگر چنین است جایگاه روایات در تفسیر قرآن چیست؟ در این پژوهش، با بررسی دیدگاه مفسّر بزرگ علّامه طباطبایی (ره) در صدد اثبات این مطلبیم که قرآن کریم بتنهایی و بدون ...
متن کاملنکته های تفسیری در سوره حمد
نکات تفسیرى درباره آیات و عبارات سوره حمد است. سوره فاتحه، نخستین سورهاى است که به صورت کامل در آغاز بعثت بر پیامبر نازل گردیده است. نویسنده، پس از گزارش اطلاعات تاریخى سوره شرافت و منزلت آن، سوره را به سه بخش تقسیم مىکند: تمجید و ثناى الهى، اظهار کمال انقطاع و عرض نیاز. در ادامه به نکتههایى درباره بسمله، ریشهیابى واژه "اسم"، مفهوم کلمه جلاله، ریشههاى چهارگانه "اللَّه" و "الرحمن الرحیم" پرد...
متن کاملدلایل جاودانگی قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
نوشتار حاضر با توجه به شبهات مطرح در خصوص جاودانگی قرآن و در پاسخ به ادعای محدود بودن پیام قرآن به زمان یا مکان خاصی نگارش یافته است. چنین مسألهای از جوانب مختلف میتواند مورد بررسی قرار گیرد، لکن این مقال درصدد تبیین دیدگاه علمی و استدلالهای علامه طباطبایی و راهگشایی اندیشههای او در خصوص فرامکانی و فرازمانی بودن پیام قرآن، و در پاسخ به این سوال است که؛ گسترهی شمول و عمومیت زمانی و مکانی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 24 شماره 90
صفحات 153- 180
تاریخ انتشار 2019-05-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023